7 kwietnia obchodzimy ?wiatowy Dzie? Zdrowia. W 2023 roku has?o przewodnie to: ?Zdrowie Dla Wszystkich?, czyli #HealthForAll. Bez zdrowego od?ywiania nie ma mowy o dobrym samopoczuciu, dlatego warto przypomnie?, jak niezwykle istotne jest w?a?ciwe od?ywianie i jak wiele korzy?ci p?ynie z tego, ?e przestrzegamy zasady zdrowego od?ywiania.
Zdrowie to nie tylko stan braku choroby, to tak?e harmonijne i zbalansowane funkcjonowanie w ka?dej sferze ?ycia. Cytuj?c s?owa przypisywane Platonowi: ??adna cz??? nie b?dzie zdrowa, dop?ki ca?o?? nie b?dzie zdrowa?. To prawda, ?e nasze cia?o, umys? i emocje s? ze sob? po??czone. Odpowiednie od?ywianie, dobry sen, relacje mi?dzyludzkie i zdrowie psychiczne to tylko niekt?re z aspekt?w, kt?re wp?ywaj? na nasze og?lne zdrowie.
Na zdrowie najlepiej patrze? holistycznie ? aby cieszy? si? nim na co dzie?, warto zadba? o wszystkie sfery ?ycia jednocze?nie.
Kilka krok?w do zdrowia, czyli 8 zasad zdrowego od?ywiania
Jednym z najwa?niejszych element?w wp?ywaj?cych na nasze zdrowie jest odpowiednie od?ywianie. Nie od dzi? wiemy w ko?cu, ?e zdrowie prednisone si? od talerza. To, co jemy, ma ogromny wp?yw na nasze samopoczucie, kondycj? fizyczn? i umys?ow? oraz na nasz? og?ln? odporno??.
W?a?ciwe ?ywienie pomaga nam utrzyma? prawid?ow? wag?, zapobiega chorobom serca, cukrzycy czy nadci?nieniu. Z drugiej strony, nieodpowiednia dieta pe?na przetworzonej ?ywno?ci, cukru i t?uszcz?w nasyconych mo?e prowadzi? do oty?o?ci, chor?b metabolicznych i stan?w zapalnych w organizmie. Dlatego tak wa?ne jest, aby spo?ywa? regularnie ?wie?e, pe?nowarto?ciowe produkty, unika? przetworzonej ?ywno?ci i mie? ?wiadomo?? tego, co jemy. Pami?tajmy, ?e zdrowe od?ywianie to klucz do zdrowia i dobrej kondycji przez ca?e ?ycie.
Nie wiesz, od czego zacz??? Zdrowe od?ywianie nie musi by? skomplikowane. Wystarczy zwraca? uwag? na kilka prostych zasad:
- Jedz regularnie ? mniej wi?cej co 3?4 godziny.
- Pij du?o wody ? rozpoczynaj i ko?cz dzie? szklank? wody.
- Ogranicz u?ywki ? szczeg?lnie alkohol.
- Zadbaj o odpowiednie makro swoich posi?k?w, czyli zawarto?? bia?ka, w?glowodan?w i t?uszcz?w;
- Czytaj sk?ady kupowanych produkt?w i sprawdzaj warto?ci RWS, kt?re okre?laj?, ile danego sk?adnika powiniene? spo?y? w ci?gu dnia
- Jedzenie ma by? przyjemno?ci?, a nie m?czarni?.
- Wyrzu? z g?owy s?owo ?dieta? i zast?p je ?od?ywianiem?.
- W swoim planie dziennym lub tygodniowym mo?esz kierowa? si? zasad? 80:20, czyli 80% jedzenia jest zdrowa i zbilansowana, a pozosta?e 20% to przestrze? na Twoje ma?e przyjemno?ci.
- Unikaj diet restrykcyjnych i eliminacyjnych ? chyba, ?e Tw?j stan zdrowia tego wymaga.
Wytyczne od WHO: co m?wi? eksperci?
?wiatowy Dzie? Zdrowia obchodzimy 7 kwietnia, bo to w?a?nie tego dnia w 1948 roku powsta?a ?wiatowa Organizacja Zdrowia. Jakie porady dotycz?ce zbilansowanej diety przygotowa?o dla nas WHO?
- Wed?ug najnowszych wytycznych powinni?my codziennie spo?ywa? co najmniej 400 g warzyw i owoc?w ? warzywa warto uwzgl?dni? w ka?dym posi?ku.
- Zaleca si?, aby cukry proste stanowi?y mniej ni? 10% naszego dziennego spo?ycia energii, a najlepiej mniej ni? 5%. Z kolei do 30% energii powinno pochodzi? z t?uszcz?w, najlepiej z nienasyconych ?r?de?, takich jak ryby, awokado, orzechy lub oliwa z oliwek.
- Nale?y unika? zbyt wielu ?r?de? t?uszcz?w nasyconych, takich jak t?uste mi?so, mas?o, ser, ?mietana i olej kokosowy, a tak?e t?uszcz?w trans. WHO poleca, aby t?uszcz?w nasyconych by?o mniej ni? 10% naszej diety, a t?uszcz?w trans ? mniej ni? 1%.
- Dzienne spo?ycie soli powinno by? ograniczone do 5 g, co odpowiada jednej ?y?eczce, a najlepiej wybra? s?l jodowan?.
Odpowiednie od?ywianie nie musi by? uci??liwe ani nudne. Warto eksperymentowa? z nowymi smakami i przyprawami, odkrywa? nowe potrawy i korzysta? z dobrodziejstw sezonowych produkt?w. Zdrowie zaczyna si? od talerza, ale to nie oznacza, ?e musimy rezygnowa? z przyjemno?ci jedzenia. Wr?cz przeciwnie ? zdrowy styl ?ycia mo?e by? smaczny, przyjemny i satysfakcjonuj?cy dla naszych zmys??w.
Lepiej zapobiega? ni? leczy? ? klucz to regularne badania
Badania i opieka profilaktyczna zmniejszaj? ryzyko chor?b, niepe?nosprawno?ci i pomagaj? wykry? schorzenia we wczesnym stadium. W praktyce ? pozwalaj? na d?u?sze i szcz??liwsze ?ycie.
Jakie badania kontrolne warto robi?? To zale?y od wieku i p?ci ? jest jednak kilka podstawowych bada?, na kt?re powinien zwr?ci? uwag? ka?dy z nas:
- Zestaw podstawowy: morfologia, OB (opad Biernackiego), st??enie glukozy, badanie moczu ? raz w roku.
- Kontrola stomatologiczna ? raz na p?? roku.
- Pomiar ci?nienia t?tniczego, kontrola wagi oraz og?lne badanie u lekarza internisty ? raz w roku.
- Pomiar poziomu elektrolit?w we krwi (potas, s?d, magnez, fosfor, wap?) ? raz na 3 lata.
- Lipidogram (pomiar st??enia cholesterolu we krwi oraz jego frakcji HDL i LDL oraz tr?jgliceryd?w) ? raz na 5 lat.
- USG jamy brzusznej ? raz na 3?5 lat.
- RTG klatki piersiowej (w szczeg?lno?ci osoby pal?ce) ? raz na 5 lat.
- Kontrola znamion u dermatologa ? co kilka lat.
Aktywno?? fizyczna ? ruch to podstawa
Wed?ug ?wiatowej Organizacji Zdrowia, osoby doros?e powinny wykonywa? co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywno?ci fizycznej lub co najmniej 75 minut aktywno?ci intensywnej tygodniowo. Oczywi?cie nie trzeba od razu wylewa? hektolitr?w potu na si?owni ? to mo?e nam zaszkodzi? lub zdemotywowa?. Dlatego tak wa?ne jest, aby wybra? aktywno?? fizyczn?, kt?ra sprawia najwi?cej przyjemno?ci i praktykowa? j? regularnie. To w?a?nie regularno?? jest kluczem do osi?gni?cia pozytywnych efekt?w dla zdrowia.
Warto te? pami?ta?, ?e intensywno?? aktywno?ci fizycznej powinna by? dostosowana do naszych mo?liwo?ci i stanu zdrowia. Je?li nie wiemy, na co si? zdecydowa?, wystarczy zwyk?y spacer. To aktywno??, kt?ra jest niedoceniana, a jednocze?nie posiada ogromn? moc. Regularny spacer, nawet z psem, przyniesie wiele korzy?ci: zmniejszy ryzyko chor?b serca, wzmocni odporno??, pomo?e zrzuci? nadprogramowe kilogramy, a tak?e poprawi nastr?j i zredukuje napi?cie.
?wiatowy Dzie? Zdrowia 2023 skupia si? na temacie ?Zdrowie Dla Wszystkich?. To przypomnienie, ?e zdrowie to nie tylko stan braku choroby, ale przede wszystkim harmonijne i zbalansowane funkcjonowanie w ka?dej sferze ?ycia.
?r?d?o: https://natu.care/pl/zdrowie/jak-dbac-o-zdrowie
